Historia uprawy jabłek

Mało jest owoców, które byłyby tak często wspominane w literaturze, sztuce, czy codziennym życiu jak jabłka. Pojawiały się w niezliczonych historiach - w raju symbolizowały niemoralny uczynek, w rajskim ogrodzie Hesperyd były symbolem nieśmiertelności, a w mitologii greckiej jabłko z napisem: dla najpiękniejszej, rzucone przez boginię Eris, stało się symbolem niezgody. Legenda głosi, że gdyby jabłko nie spadło na głowę Izaaka Newtona, gdy ten leżał pod jabłonią, nie odkryłby grawitacji. Natomiast w Baśniach tysiąca i jednej nocy magiczne jabłko z Samarkandy, zdolne było wyleczyć wszystkie ludzkie choroby. Był to być może pierwowzór przysłowia z 1866 r., mówiącego że jedno jabłko dziennie utrzyma cię z dala od lekarza.

Dziś możemy doliczyć się ponad 70 000 rodzajów jabłek, a ich smak, przystępna cena i ogólna dostępność sprawiają, że są to najczęściej konsumowane owoce świata. Historia ich uprawy sięga czasów sprzed 165 mln lat. Historycy nie są zgodni co do tego kto rozpoczął uprawę jabłoni. Wielu z ich wierzy, że byli to Rzymianie, którzy postanowili uprawiać jabłka i uczynili z nich soczyste, mięsiste i słodkie owoce. Inni historycy wierzą, że jabłka pochodzą z południowowschodniej Azji, z rejonu między Morzem Czarnym, a Kaspijskim. Inni sądzą, że jabłko pochodzi z Anatolii, historycznej tureckiej krainy, a ich powstanie datuje się na 6500 rok p.n.e. Co ciekawe, archeologowie znaleźli w Anglii skamieniały odcisk pestki jabłka pochodzący z epoki neolitycznej.

Analizy DNA wykazały, że dzikim przodkiem jabłoni był gatunek Malus Sieversii, uprawiany w Azji Środkowej na terenach dzisiejszego Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu oraz rejonu Xinjiang w Chinach. Drzewka te, choć liczą prawie 170 mln lat, wciąż rosną w kazachskich lasach, a swym wyglądem przypominają jabłonie domowe.

Jabłka to owoce niezwykle kreatywne genetycznie. Jabłko wyhodowane z nasionka praktycznie nie będzie przypominało swoich „rodziców”. Jest to świetne dla ewolucji, ponieważ pozwala na wyhodowanie niezliczonych gatunków jabłoni, które są w stanie przystosować się do każdej szerokości geograficznej. Jednak dla sadowników, którzy pragnęliby zachować wybrane cechy jabłek ten przedziwny genom jest niezwykle frustrujący. W praktyce, jedyną gwarancją na zachowanie powtarzalności smaku jest szczepienie jabłek. Jest to najczęstszy sposób, w który obecnie rozmnaża się jabłka.

Źródła:

https://nmfruitgrowers.wordpress.com/2015/11/01/the-origins-of-the-apple/

http://www.icr.org/article/where-did-apple-trees-come-from/

http://theplate.nationalgeographic.com/2014/07/22/history-of-apples/

http://www.actahort.org/books/484/484_1.htm

http://www.planeteplus.pl/dokument-skad-sie-wzielo-jablko_35415

http://beszamel.se.pl/jablka/jablko-poznaj-jego-historie-skad-pochodza-jablka,2152/